Πριν μερικές ημέρες μία εικόνα αναρτήθηκε στη σελίδα του προφίλ μου στο facebook. Παρίστανε έναν ηλικιωμένο κύριο να φοράει κουστούμι και καπέλο. Με τα χέρια του δεμένα πίσω, προχωρούσε στο δρόμο. Δίπλα στην εικόνα γραμμένα τα εξής λόγια: ‘’Να λέτε όσα νιώθετε γιατί αλλιώς θα φτάσετε 70 χρονών και θα τα λέτε μόνοι σας, περπατώντας φωναχτά..!’’ Η ερώτηση που μου τέθηκε ήταν αν αυτό μπορεί αληθινά να συμβεί και ευχαριστώ για το έναυσμα να αναφερθώ στην αναγκαιότητα έκφρασης των συναισθημάτων.

 

Στα παραπάνω λόγια εντοπίζεται η αναγκαιότητα έκφρασης των όσων αισθανόμαστε. Θετικών και αρνητικών συναισθημάτων και όχι μόνο. Η αναγκαιότητα να μοιραζόμαστε τα όσα νιώθουμε με άλλους, και δεν χρειάζεται να τρομάζουμε, αρκεί να μην 'καταπίνουμε' σιωπώντας, τα συναισθήματά μας. 

Αυτά τα συν-αισθήματα που προκύπτουν από βιώματα και εμπειρίες της ζωής. Εκείνα που προκαλούνται τόσο από δικές μας αποφάσεις και επιλογές, όσο και εκείνα που δημιουργούνται από τις σχέσεις μας με τους άλλους. Ακριβώς αυτό είναι τόσο σημαντικό και απαραίτητο για εμάς, ώστε εάν δεν επιτευχθεί, υπάρχει ενδεχόμενο να φτάσουμε σε μια ηλικία και να 'έχουμε τόσα πολλά μαζεμένα να πούμε'. Δεν θεωρώ ότι θα προχωράμε μιλώντας δυνατά, αλλά η ανάγκη τότε να μιλήσουμε θα είναι επιτακτική! Κι αυτό διότι, όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να μιλάμε και να επικοινωνούμε με άλλους. 

Η ανάγκη αυτή ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία. Θα έχετε παρατηρήσει ένα παιδί όταν παίζει μόνο του να φωνοποιεί τις εσωτερικές του σκέψεις, μέσα από το παιχνίδι. Όταν αυτό το παιδί αλληλεπιδράσει με άλλα παιδιά, η σιγανή φωνή θα αποκτήσει ένταση. Θα γίνει χαρούμενη κραυγή προκαλώντας συναισθηματική και ψυχολογική ελευθερία. Για τον λόγο αυτό, προτρέπω τους γονείς να βρίσκουν τρόπο ώστε τα παιδιά να εκφράζουν τι σκέφτονται και τι νιώθουν. Κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για την υγιή έκφραση όποιων συναισθημάτων. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν έφηβοι και ενήλικες που θα συνομιλούν με τον εαυτό τους. Μη μπορώντας να εξηγήσουν και οι ίδιοι τα κίνητρα και τις ενέργειες της πράξης τους.

Θα εκδηλώνουν χαμηλή αυτό-εκτίμηση και σημάδια κατάθλιψης. Ενώ θα καταβάλλονται από αυτό-καταστροφικές τάσεις σε μια προσπάθεια να ανακουφίσουν τα συναισθήματα τους. 

Μία κατάσταση που έχω συναντήσει και αξίζει να αναφέρω είναι η αλεξιθυμία. Κατά την οποία το άτομο αδυνατεί να εντοπίσει και να εκφράσει τα συναισθήματα του. Οι αλεξιθυμικοί, έχουν επίσης δυσκολία να διακρίνουν και να εκτιμήσουν τα συναισθήματα των άλλων.  Εμφανίζουν έτσι, δυσλειτουργία στη συναισθηματική επίγνωση και ανταπόκριση, στο κοινωνικό δέσιμο και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Ενώ ο δείκτης της συναισθηματικής νοημοσύνης, που καθορίζεται από τα παραπάνω, είναι χαμηλός. 

Δεν είναι εύκολο να εκφράσει κάποιος τον εαυτό του, στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει με άλλους. Η έκφραση των αληθινών συναισθημάτων, ίσως είναι ένας συνεχής αγώνας των ανθρώπων και μια περίπλοκη μορφή επικοινωνίας, να ‘βάλουμε τα συναισθήματα σε λέξεις’. Μπορεί κάποιος να εκφραστεί κρατώντας ημερολόγιο και καταγράφοντας τις εμπειρίες του. Γράφοντας ένα γράμμα ή ένα ποίημα, εκφράζοντας τον θυμό ή τη χαρά του.  Ζωγραφίζοντας ένα τοπίο. Ρωτώντας  και μετέχοντας σε μία συζήτηση. Ακόμα προσπαθώντας να περιγράψει ένα πίνακα και τι συναισθήματα του προκαλεί. Χορεύοντας σε μια έξοδο με φίλους. 

 

αναγνωρίζει την κίνηση του σώματος ως εκφραστικό μέσο επικοινωνίας και έκφρασης. Όλα τα συναισθήματα και οι σκέψεις έχουν μια ορισμένη φυσιολογία. Δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε ένα συναίσθημα χωρίς ταυτόχρονα να βιώσετε μια αντίστοιχη σωματική αίσθηση. Και κάθε ένα από τα συναισθήματά σας, κατοικούν σε μια συγκεκριμένη θέση στο σώμα. Πιθανές σωματικές ενοχλήσεις συνδέονται με συγκεκριμένα  ανέκφραστα συναισθήματα. 

 

Για παράδειγμα μπορεί να βιώνετε δύο αντιφατικά συναισθήματα ταυτόχρονα. Αγάπη και μίσος για το ίδιο πρόσωπο, γνωστά και ως ‘αμφίθυμα συναισθήματα’. Η αμφιθυμία, που συνήθως το ίδιο το άτομο δεν αναγνωρίζει και δεν την αποδέχεται, δεν εκφράζεται με λόγια και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά του ατόμου. Αυτό ακριβώς εκφράζεται στο σώμα ως μια ‘ενιαία φυσική αίσθηση’. Αφού το άτομο, δουλέψει με τον εαυτό του μέσα από αυτήν την θεραπευτική διαδικασία, το σώμα, μπορεί να αναγνωρίσει κάθε αίσθηση σαν να ήταν συνδεδεμένη ή να έχει ευθυγραμμιστεί με ένα διαφορετικό συναίσθημα ή με το δυνατότερο από τα δύο παραπάνω. 

 

Ακόμη, κάποιος μπορεί να θεωρεί ότι έχει κατασταλεί ο θυμός που βίωνε, όταν θυμάται πόσο πληγώθηκε από πρώην σύντροφο και από συναισθήματα που δεν εκφράστηκαν ποτέ. Η πραγματική έκφραση του συναισθήματος όμως είναι ‘ορατή’ ως πίεση στο στήθος, ή στένωση στο λαιμό, ή ένταση στους ώμους. Πέρα από το σώμα σε μια προσπάθεια να ‘συγκαλυφθεί’ το συναίσθημα, μπορεί να αναφερθεί αίσθηση ζάλης, για παράδειγμα. 

Υπάρχουν τρόποι να εκφράσει κάποιος τα συναισθήματα του. Τις προτάσεις, τις σκέψεις, τις προθέσεις του. Την αγάπη, την οργή, την επιθυμία. Αλλά και να βρει την οδό να το κάνει τελικά, εάν αυτό δεν είναι ακόμη εφικτό. Φυσικά θα πρέπει να εξετάζεται πάντα και ανάλογα με την ανάγκη του καθενός, η προσωπική και η οικογενειακή κατάσταση και οι εμπειρίες της ζωής. Ακόμα η κουλτούρα και τα ήθη που έχουν επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και επιλογής της έκφρασης. 

Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μου και μοιραστείτε τις ιδέες σας ή προτείνετε κάποιο θέμα που θα σας ενδιέφερε να δημοσιεύσω. 

 

*Η Ντομινίκ (Κυριακή) Μαράκη, είναι 

Χορο-κινητική  Ψυχοθεραπεύτρια - Καθηγήτρια Χορού

Δίπλωμα-Έρευνα στη Διαφορετικότητα και Ισότητα

dominique.maraki@yahoo.com

 

 

Το μήνυμα σας ΔΕΝ θα δημοσιευτεί εάν:

• Περιέχει υβριστικά, συκοφαντικά, ρατσιστικά, χυδαία,
  προσβλητικά ή ανάρμοστα με οποιοδήποτε άλλο τρόπο σχόλια.
• Παραβιάζει το νόμο ή υποκινεί ανθρώπους να διαπράξουν κάποιο έγκλημα.
• Προκαλεί βλάβη σε ανηλίκους με οποιονδήποτε τρόπο.
• Παραβιάζει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Περιέχει στοιχεία που μπορεί να επηρεάσουν δικαστικές διαδικασίες.
• Διαφημίζει προϊόντα ή υπηρεσίες ή διαδικτυακούς τόπους .
• Περιέχει προσωπικές πληροφορίες (διεύθυνση, τηλέφωνο κλπ).
• Δεν είναι σχετικό με το συγκεκριμένο Debate.

Δεν δημοσιεύονται σχόλια γραμμένα σε greeklish ή/και κεφαλαία.