Οι νέοι της Νάξου μπροστά σε δύσκολες επιλογές

Δημοσίευση: 29.08.2010, 01:20
Τελευταία Ενημέρωση: 30.08.2010, 01:45

Ο Κωνσταντίνος Κλουβάτος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Αιγαίου-Master of science στην Εκπαιδευτική Hγεσία και Πολιτική, παρουσίασε το Σάββατο 28 Αυγούστου στη διημερίδα με τίτλο "οι νέοι παρουσιάζουν τη Νάξο", τα στοιχεία της έρευνας σχετικά με τις δύσκολες εκπαιδευτικές, επαγγελματικές και κοινωνικοοικονομικές επιλογές που αντιμετωπίζουν οι νέοι της Νάξου. Ερευνήθηκαν οι φιλοδοξίες και προσδοκίες μαθητών και γονέων για σπουδές και επαγγέλματα στις Κυκλάδες. Τα αποτελέσματα, όπως και τα συμπεράσματα που βγήκαν, αλλά και τις προτάσεις του κ. Κλουβάτου, δημοσιεύει η naxos news, αφού πρόκειται για ένα θέμα που ενδιαφέρει όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας.

 Οι νέοι της Νάξου μπροστά σε δύσκολες εκπαιδευτικές, επαγγελματικές και κοινωνικο-πολιτικές επιλογές 
 
"Αγαπητοί νέοι της Νάξου, 
 
Θέλω να ξεκινήσω με τους φετινούς επιτυχόντες της Νάξου, τους οποίους θέλω να τους συγχαρώ γι’ αυτό.
 
Πολλοί από τους 147 συνολικά επιυχόντες, 102 του λυκείου της Χώρας, τους 26 του λυκείου Τραγαίας και τους 19 του ΕΠΑΛ– η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών- πέρασαν σε κάποιο ΑΕΙ ή κάποιο ΤΕΙ.
Βλέποντας κανείς μόνο τους παραπάνω αριθμούς μπορεί να υποστηρίξει ότι πρόκειται για θρίαμβο ή έστω μεγάλη επιτυχία για τη Νάξο. Αν όμως μελετήσει τις σχολές που πέρασαν, τις βάσεις των σχολών αυτών και την περιοχή που βρίσκονται, σίγουρα θα αναθεωρήσει την άποψη αυτή. 
Από το Λύκειο της Χώρας 54 από τους 102 επιτυχόντες πέρασαν ΑΕΙ, από την Τραγαία οι 12 από τους 26 πέρασαν σε ΑΕΙ.
Μέτρησα 4 επιτυχόντες στην Ιατρική, 6 στα παιδαγωγικά, 2 γυμναστές, 6 στη φιλολογία, 3 στο μαθηματικό, 4 άλλοι σε θετικές επιστήμες, 6 στο Πολυτεχνείο. 
Από όλους αυτούς, θα σπουδάσουν στην Αθήνα 15, 3 από Τραγαία και 12 από Χώρα, ενώ οι υπόλοιποι 132 θα πρέπει να μετακινούνται σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις στην ελληνική επαρχία. Η συντριπτική πλειονότητα όμως θα σπουδάσει σε κάποιο μακρινό ΤΕΙ, άλλοι σε ΤΕΙ με βάση εισαγωγής πάνω από 10 και άλλοι σε ΤΕΙ με βάση κάτω από το 10, κ.ο.κ. Επίσης, πολλοί από τους τελευταίους είναι πιθανό να μη φοιτήσουν καθόλου. 
Πέρα όμως από την παραπάνω ανάγνωση των αριθμών, μεγαλύτερη ακόμη σημασία έχει το ενδεχόμενο αποτέλεσμα των σπουδών, δηλαδή η επαγγελματική ειδίκευση σε σχέση με τη διαθεσιμότητα των επαγγελμάτων στον τόπο κατοικίας. 
 
Ποιες από αυτές τις ειδικεύσεις που θα προκύψουν θα είναι συμβατές με την αγορά εργασίας του τόπου κατοικίας; 
 
Ποιες από αυτές τις ειδικεύσεις εξασφαλίζουν απασχόληση και ποιες εξασφαλίζουν προοπτικές επαγγελματικής επιτυχίας, δηλαδή καριέρας; 
 
Πού οφείλονται αυτά τα αποτελέσματα, είτε θετικά είτε αρνητικά θεωρηθούν;
 
Γιατί κάποιοι καταφέρνουν να περάσουν σε κάποια καλή σχολή στην Αθήνα, ενώ κάποιοι άλλοι δεν τα καταφέρνουν; Ποιοι παράγοντες επιδρούν; 
 
Πώς συνδέονται αυτά τα αποτελέσματα με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές δυνατότητες του τόπου κατοικίας;
 
 
Στόχοι της έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο Ν. Κυκλάδων ήταν να διερευνηθούν:
Τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά σχέδια των μαθητών και των γονέων στις Κυκλάδες. 
Η σχέση των παραπάνω μεταβλητών με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές δυνατότητες του τόπου κατοικίας
Η σχέση των παραπάνω μεταβλητών με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι μαθητές και οι γονείς το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό περιβάλλον  τους
 
Γιατί κρίθηκε αναγκαία η έρευνα
 
Λόγω των παρακάτω διαπιστώσεων: 
  • Το μέγεθος των προβλημάτων που σχετίζονται με την απασχόληση-ανεργία, την εκπαίδευση, τη σχολική διαρροή, τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες 
  • Τα βασανιστικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι όταν φτάνει η ώρα των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών και αποφάσεων
  • Το ότι οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες και προσδοκίες υπαγορεύονται από τις ανάγκες, δυνατότητες και προοπτικές που προσφέρει η τοπική αγορά εργασίας
  • Το αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον για τη μελέτη της επίδρασης των ευκαιριών που παρέχει ο τόπος κατοικίας στη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία
 
Μεθοδολογική προσέγγιση
 
Δειγματοληψία
  • αντιπροσωπευτικό δείγμα 1228 μαθητών Γ΄ Γυμνασίου, Γ΄ Ενιαίου λυκείου και Β΄ κύκλου ΤΕΕ του Ν. Κυκλάδων,
  • αντιπροσωπευτικό δείγμα 650 γονέων και 
  • 41 εκπαιδευτικών (υπεύθυνων τμημάτων) με στοιχεία για 746 συνολικά μαθητές
 
Αποτελέσματα-Συμπεράσματα
 
  • Άλλο νόημα έχει η φιλοδοξία για σπουδές και επάγγελμα και άλλο η προσδοκία.
 
  • Η φιλοδοξία αναφέρεται σε αυτό που θα ήθελε κάποιος να πετύχει αν οι συνθήκες ήταν ιδανικές …ενώ η προσδοκία σε αυτό που πιστεύει ότι τελικά μπορεί να πετύχει λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές δυνατότητες και εμπόδια.
 
  • Η φιλοδοξία κατά κανόνα είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη προσδοκία, αλλά και οι παράγοντες που διαμορφώνουν τις δύο έννοιες διαφέρουν. 
 
  • Οι γονείς είναι πιο πιθανό να εκφράζουν υψηλότερες φιλοδοξίες και προσδοκίες από τους μαθητές
 
  • Το εκπαιδευτικό περιβάλλον, με τους τύπους και βαθμίδες εκπαίδευσης και τις ανεπίσημες εξωσχολικές υπηρεσίες (φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα, φροντιστήρια ξένων γλωσσών, αθλητικά σωματεία, ωδεία, κ.ο.κ) που παρέχει, μπορεί να διαφοροποιήσει ως ένα βαθμό τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες και προσδοκίες των μαθητών και των γονέων.
 
  • Το ίδιο ισχύει και για το επαγγελματικό περιβάλλον, το οποίο με τη διαθεσιμότητα ή μη των επαγγελμάτων διαφοροποιεί ως ένα βαθμό και  εναρμονίζει τις επαγγελματικές φιλοδοξίες και προσδοκίες με τις πραγματικές δυνατότητες που παρέχονται στον τόπο κατοικίας. 
 
  • Παράλληλα, οι μαθητές και οι γονείς βλέπουν με διαφορετικό τρόπο τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές συνθήκες της περιοχής τους και αυτή η αντίληψή τους σχετίζεται ως ένα βαθμό με τις φιλοδοξίες και προσδοκίες τους για τις σπουδές και το μελλοντικό επάγγελμα του μαθητή. 
 
  • Η φιλοδοξία για το μελλοντικό επάγγελμα έχει σαφή κατεύθυνση προς επαγγέλματα υψηλού κύρους, όπως είναι τα επιστημονικά, εκπαιδευτικά, καλλιτεχνικά και συναφή επαγγέλματα. 
 
  • Όταν όμως τίθεται το ερώτημα σε πιο ρεαλιστική βάση, δηλαδή αναφέρεται στην προσδοκία για το επάγγελμα στο οποίο τελικά θα καταλήξει ο μαθητής, οι απαντήσεις έχουν σαφή προσανατολισμό σε επαγγέλματα περισσότερο «συμβατά» με την τοπική αγορά εργασίας και τα ατομικά και οικογενειακά χαρακτηριστικά. Τα επαγγέλματα αυτά αφορούν γεωργικές, εργατικές, οικοδομικές, τεχνικές ασχολίες και τουριστικές, ξενοδοχειακές, εμπορικές και συναφείς δραστηριότητες.
  • Οι μαθητές που εκφράζουν φιλοδοξία ή προσδοκία για υψηλότερου επιπέδου σπουδές και φιλοδοξία ή προσδοκία για μη «συμβατά» ή λιγότερο διαθέσιμα στην περιοχή επαγγέλματα είναι περισσότερο αποφασισμένοι να εγκαταλείψουν τον τόπο τους για να πετύχουν το στόχο τους.
  • Η σχολική επίδοση, το φύλο των μαθητών, το εκπαιδευτικό και επαγγελματικό επίπεδο των γονέων και άλλα ατομικά, οικογενειακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως ο αριθμός των εξωσχολικών μορφωτικών δραστηριοτήτων του μαθητή, τα ενδιαφέροντα και οι ιδιαίτερες ικανότητές τους σχετίζονται με τις φιλοδοξίες και προσδοκίες. 
  • Ο αριθμός των παιδιών της οικογένειας, το οικονομικό επίπεδό της, ο χρόνος που οι γονείς αφιερώνουν στα παιδιά τους, ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός (ΣΕΠ), δεν φάνηκε να σχετίζονται.
 
Άλλα σημαντικά στοιχεία:
 
«Όσον αφορά στις εκπαιδευτικές συνθήκες του νομού Κυκλάδων, το σχολικό δίκτυο της περιοχής αντιμετωπίζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες της περιοχής με την αποτελεσματικότητα που του επιτρέπει η γεωγραφική ιδιομορφία του νομού. Διότι ο γεωγραφικός κατακερματισμός των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, η συγκοινωνιακή δυσχέρεια και η συνακόλουθη κοινωνική απομόνωση δημιουργεί αφ’ εαυτής δυσχέρειες στη λειτουργία, τη στελέχωση, την υλικοτεχνική υποδομή, την πρόσβαση και την εφαρμογή προγραμμάτων, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική ανισοκατανομή των εκπαιδευτικών υπηρεσιών στις επιμέρους περιοχές του νομού.» 
 
Παραδείγματα άνισης κατανομής εκπαιδευτικών υπηρεσιών
 
  • Τυπικά η πρώτη εκπαιδευτική επιλογή έρχεται μόλις ολοκληρώνεται το δημοτικό σχολείο. Ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να εγγραφεί σε «γενικό» ή, εναλλακτικά, σε «μουσικό», «εκκλησιαστικό» ή «αθλητικό» γυμνάσιο. Στη Νάξο όμως ισχύει αυτό; 
 
  • Η Σύρος διαθέτει εσπερινό γυμνάσιο-λύκειο, τμήμα πανεπιστημίου και σχολή εμπορικού ναυτικού. Η Τήνος διαθέτει εκκλησιαστικό σχολείο και σχολή μαρμαρογλυπτικής, κάποια νησιά διαθέτουν ΙΕΚ (στη Νάξο από φέτος έπαψε η λειτουργία του). Λειτούργησε γυμνάσιο δεύτερης ευκαιρίας και έχει προταθεί η ίδρυση εσπερινού λυκείου. Συνεπώς οι εκπαιδευτικές δυνατότητες διαφοροποιούνται από περιοχή σε περιοχή
 
  • Ένας μαθητής στην Κωμιακή, στην Κόρωνο ή στον Απόλλωνα τι δυνατότητες έχει να κάνει φροντιστηριακά ή ιδιαίτερα μαθήματα; (οικονομικός παράγοντας και απόσταση)
 
  • Ένας μαθητής στην Κωμιακή, στην Κόρωνο ή στον Απόλλωνα τι επαγγελματικές εμπειρίες αποκτά στον τόπο κατοικίας του; (γεωργικά, κτηνοτροφικά, εργατικά, οικοδομικά και συναφή επαγγέλματα). 
 
 
Παράγοντες που διαφοροποιούν τις επαγγελματικές συνθήκες από περιοχή σε περιοχή
 
  • «Η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα συνεχώς μειώνεται, λόγω έλλειψης εργατικών χεριών, προβλημάτων στενότητας φυσικών πόρων, υψηλού κόστους παραγωγής, αυξημένων εξόδων μεταφοράς, έλλειψης νερού, απαραίτητων υποδομών. 
 
  • Ο δευτερογενής τομέας παρουσιάζει μια μικρή άνοδο της απασχόλησης που οφείλεται στον κλάδο των κατασκευών (υλικά οικοδομών) και του τουρισμού (αρτοποιία, ζαχαροπλαστική, είδη λαϊκής τέχνης) και που αντιστρέφει την αρνητική επίδραση από τη μείωση της απασχόλησης σε άλλους κλάδους του β΄γενή τομέα, όπως των ορυχείων. 
 
  • Το μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής απασχόλησης με αυξητικές τάσεις, συγκεντρώνει ο τριτογενής τομέας, εξαιτίας της ανάπτυξης του τουρισμού, γεγονός που προκάλεσε αύξηση της απασχόλησης του εμπορίου, των τραπεζών, των εστιατορίων και ξενοδοχείων. 
 
  • Παρατηρείται μειωμένο ενδιαφέρον νέων για απασχόληση σε κοπιαστικά επαγγέλματα που έχουν σχέση με τον πρωτογενή τομέα και τις κατασκευές και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δίνονται περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης σε αλλοδαπούς.»
 
                (Πηγή: Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης)
 
Τα παραπάνω στοιχεία έχουν διαφορετική ένταση από νησί σε νησί ή ακόμη και από περιοχή σε περιοχή ενός μεγαλύτερου νησιού, όπως η Νάξος.
 
Προτάσεις
 
Στο πεδίο του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού: 
  • Ανάγκη επανεξέτασης του περιεχομένου και των μεθόδων που χρησιμοποιούνται στη διδασκαλία του μαθήματος και κατά περίπτωση κατάρτιση και εφαρμογή διαφοροποιημένων προγραμμάτων συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού για μαθητές και γονείς.
  • Η συστηματική εφαρμογή αντισταθμιστικών μεθόδων εκπαίδευσης για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων - ιδιαίτερα στα απομακρυσμένα σχολεία - και η απαλλαγή των οικογενειών από το «βραχνά» του φροντιστηρίου θα συμβάλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και στη βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου των μαθητών, κατά συνέπεια και των φιλοδοξιών και προσδοκιών τους.
  • Η συγκράτηση του πληθυσμού και ειδικά των νέων ανθρώπων στις γεωγραφικά μειονεκτικές περιοχές απαιτεί μεθοδική και συστηματική βελτίωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που παρέχονται στις περιοχές αυτές και των επαγγελματικών δυνατοτήτων και προοπτικών, προσπάθεια που πρέπει να συνοδευτεί με μέτρα στήριξης της απασχόλησης και κίνητρα για την επαγγελματική ένταξη και ανάπτυξη των νέων στον τόπο τους.
  • Οι δυνατότητες και προοπτικές που διανοίγονται τελευταία από τη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών, καθώς και τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τη λεγόμενη «πράσινη» ανάπτυξη και τον εναλλακτικό τουρισμό θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ώστε να ενθαρρυνθεί η εγκατάσταση νέων επαγγελμάτων στις περιοχές αυτές σε συνθήκες μάλιστα ανταγωνιστικές με αυτές που υπάρχουν στα μητροπολιτικά κέντρα της χώρας.
 
  • Αυτό που φιλοδοξούμε τις περισσότερες φορές είναι αδύνατο να επιτευχθεί λόγω των αντικειμενικών εμποδίων. Άρα οφείλουμε να εργαστούμε στην κατεύθυνση βελτίωσης των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών συνθηκών, αλλά και των κοινωνικο-οικονομικών. 
 
  • Μπορούμε και οφείλουμε να γίνουμε συνδιαμορφωτές του ήδη διαμορφωμένου περιβάλλοντός μας με την ενεργό συμμετοχή μας στα κοινωνικο-πολιτικά δρώμενα του τόπου μας". Μια τέτοια «ευκαιρία» ενεργού συμμετοχής των νέων θα μπορούσε να είναι οι επερχόμενες δημοτικές εκλογές. Να βρεθούν στα κέντρα λήψης αποφάσεων του τόπου μας. 
 

Εισάγετε το σχόλιό σας

Όνοματεπώνυμο


E-mail:


Κείμενο
0 από 1500 χαρακτήρες



Παρακαλώ γράψτε το νούμερο που βλέπετε παρακάτω στο πεδίο 66


Το μήνυμα σας ΔΕΝ θα δημοσιευτεί εάν:
  • Περιέχει υβριστικά, συκοφαντικά, ρατσιστικά, χυδαία,
    προσβλητικά ή ανάρμοστα με οποιοδήποτε άλλο τρόπο σχόλια.
  • Παραβιάζει το νόμο ή υποκινεί ανθρώπους να διαπράξουν κάποιο έγκλημα.
  • Προκαλεί βλάβη σε ανηλίκους με οποιονδήποτε τρόπο.
  • Παραβιάζει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
  • Περιέχει στοιχεία που μπορεί να επηρεάσουν δικαστικές διαδικασίες.
  • Διαφημίζει προϊόντα ή υπηρεσίες ή διαδικτυακούς τόπους .
  • Περιέχει προσωπικές πληροφορίες (διεύθυνση, τηλέφωνο κλπ).
  • Δεν είναι σχετικό με το συγκεκριμένο Debate.
Δεν δημοσιεύονται σχόλια γραμμένα σε greeklish ή/και κεφαλαία.